در این مقاله قصد داریم به مشاوره و بیان نکات مهم هنگام خرید و استفاده از تجهیزات ابزار دقیق، همچنین پارامتر های مهم و کاربردی که باید مورد توجه قرار گیرد تا کارایی، بازخورد مناسب و توجیه اقتصادی را برای کاربر به همراه داشته باشد که اغلب نسبت به آن بی توجه هستیم اشاره کنیم.
دقت در اندازه گیری (تا چند رقم اعشار)
یکی از مهمترین عوامل در انتخاب دستگاه اندازه گیری مناسب، توجه به دقت اندازه گیری و میزان ارغام بعد از اعشار آن میباشد که نشان از حساسیت و دقت دستگاه دارد.
همچنین این نکته را نیز نباید فراموش کنیم که دستگاهی مطلوب ماست که میزان دقت آن منطبق بر کار ما باشد به طوری که در زمینه فرآیندهای صنعتی پیچیده نیاز به تجهیز اندازه گیری با ارقام بعد از اعشار بیشتر و به طبع آن هزینه بالاتر خواهد بود.
با توجه به این پارامتر میتوانیم هزینه های عملیاتی خود را تا حدود زیادی کاهش دهیم.

تلرانس (Tolerance)
یکی دیگر از مهمترین پارامتر ها برای خرید تجهیز اندازه گیری مناسب دقت به میزان تلرانس دستگاه میباشد که اهمیت بسزایی در تولید تجهیزات ابزار دقیق دارد.
تلرانس در اصل میزان خطای دستگاه اندازه گیری است که هر تجهیز ابزار دقیق از آن برخوردار میباشد و میزان آن تعیین کننده ساختار الگوریتمی برد و المان های بکار رفته در مدار و کیفیت و دقت آنها میباشد.
تلرانس یا میزان خطا در هر رنج متفاوت بوده و هرچه رنج اندازه گیری بالاتر میرود تلرانس (درصد خطا) بیشتر نمایان میشود. لذا برای استفاده در رنج بالا یا بسیار پایین (میلی آمپر و میکرو آمپر) حتما بایستی به تلرانس دستگاه در همان رنج از جدول تلرانس در داخل دفترچه راهنمای دستگاه (Manual) توجه کرد.
به عنوان مثال دستگاهی که در بازه 20 تا 30 آمپر، میزان صحت بالایی در اندازه گیری از خود نشان میدهد (با حدود چند دهم اختلاف) در بازه 900 تا 1000 آمپر گاها ممکن است اختلافی 10 واحدی با مقدار اندازه گیری شده واقعی داشته باشد. بنابراین با بیان پارامتر های ذکر شده مهمترین عامل برای خرید دستگاه در بازه های اندازه گیری خیلی بالا و یا خیلی پایین تلرانس آن میباشد.
همچنین قابل ذکر است کاربری که به طور معمول در محدوده آمپراژی 0 تا 50 کار میکند، میتواند بسته به نیاز خود و به منظور کاهش هزینه از تجهیز اندازه گیری با قیمت پایین تر بهره ببرد.
حفاظت ورودی
حفاظت در بحث اندازه گیری جایگاه ویژه ای دارد به طوریکه حفاظت مناسب، باعث جلوگیری از آسیب رسانی به بخش های حیاتی برد و المان های قابل برنامه ریزی میشود که تعمیر آن گاها غیر ممکن بوده و با اشتباهات کاربر، دستگاه بلا استفاده نمیگردد.
در اصل حفاظت خوب مانع از رسیدن ولتاژ یا جریان اعمالی بیش از حد مجاز به پایه های المان برنامه ریزی میشود و قابلیت تعمیر را برای تجهیز باقی میگذارد.
باتوجه به نکات گفته شده و بررسی 3 عامل مهم بالا بسته و با در نظر قرار دادن کار خود، میتوانیم بهترین و به صرفه ترین خرید را داشته باشیم.
در ادامه سعی کرده ایم با اضافه کردن جداول راهنمای دو محصول آمپرمتر کلمپی CEM مدل های 3347 و 3340 از دفترچه راهنمای آن ها به شرح گفته های خود بپردازیم.
جدول آمپرمتر کلمپی CEM مدل DT-3340
جریان AC
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
20 A |
0 ~ 20.00 A |
0.01 A |
±(2.5+10 digits) |
200 A |
0 ~ 200.00 A |
0.1 A |
±(2.5+10 digits) |
1000 A |
0 ~ 1000 A |
1A |
±(3.0+8 digits) |
ولتاژ DC
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
200 mV |
0 ~ 200 mV |
0.01 mV |
±(0.8+5 digits) |
2 V |
0 ~ 2000 V |
0.001 V |
±(1.2+3 digits) |
20 V |
0 ~ 20.00 V |
0.01 V |
±(1.2+3 digits) |
200 V |
0 ~ 200.0 V |
0.1 V |
±(1.2+3 digits) |
600 V |
0 ~ 600.0 V |
1 V |
±(1.5+3 digits) |
نقد و بررسی آمپرمتر DT-3340
مشاهد و خرید آمپرمتر DT-3340
ولتاژ AC
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
200 mV |
0 ~ 200.0 mV |
0.01 mV |
±(1.5+3 digits) |
2 V |
0 ~ 2000 V |
0.001 V |
±(1.5+3 digits) |
20 V |
0 ~ 20.00 V |
0.01 V |
±(1.5+3 digits) |
200 V |
0 ~ 200.0 V |
0.1 V |
±(1.5+3 digits) |
600 V |
0 ~ 600.0 V |
1 V |
±(2.0+4 digits) |
مقاومت
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
200 Ω |
0 ~ 200.0 Ω |
0.1 Ω |
±(1.0%+7 digits) |
2 KΩ |
0 ~ 2.000 KΩ |
1 Ω |
±(1.5%+5 digits) |
20 KΩ |
0 ~ 20.00 KΩ |
10 Ω |
±(1.5%+5 digits) |
200 KΩ |
0 ~ 200.0 KΩ |
100 Ω |
±(1.5%+5 digits) |
200 KΩ |
0 ~ 2.000 MΩ |
1000 Ω |
±(2.0%+5 digits) |
200 KΩ |
0 ~ 20.00 MΩ |
10 KΩ |
±(3.0%+5 digits) |
جدول آمپرمتر کلمپی CEM مدل DT-3347
جریان AC
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
40 A |
0 ~ 40.00 A |
0.01 A |
±(2.8+10 digits) |
400 A |
0 ~ 400.00 A |
0.1 A |
±(2.8+8 digits) |
1000 A |
0 ~ 1000 A |
1A |
±(3.0+8 digits) |
جریان DC
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
40 A |
0 ~ 40.00 A |
0.01 A |
±(2.8+10 digits) |
400 A |
0 ~ 400.00 A |
0.1 A |
±(2.8+8 digits) |
1000 A |
0 ~ 1000 A |
1A |
±(3.0+8 digits) |
مشاهد و خرید آمپرمتر DT-3347
ولتاژ AC
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
400 mV |
0 ~ 400.0 mV |
0.01 mV |
±(0.8+2 digits) |
4 V |
0 ~ 4000 V |
0.001 V |
±(1.5+2 digits) |
40 V |
0 ~ 40.00 V |
0.01 V |
±(1.5+2 digits) |
400 V |
0 ~ 400.0 V |
0.1 V |
±(1.5+2 digits) |
600 V |
0 ~ 600.0 V |
1 V |
±(2.0+2 digits) |
مقاومت
بازه |
محدوده اندازه گیری |
دقت |
دقت عملکرد |
400 Ω |
0 ~ 400.0 Ω |
0.1 Ω |
±(1.0%+4 digits) |
4 KΩ |
0 ~ 4.000 KΩ |
1 Ω |
±(1.5%+2 digits) |
40 KΩ |
0 ~ 40.00 KΩ |
10 Ω |
±(1.5%+2 digits) |
400 KΩ |
0 ~ 400.0 KΩ |
100 Ω |
±(1.5%+2 digits) |
4 MΩ |
0 ~ 4.000 MΩ |
1000 Ω |
±(2.5%+5 digits) |
40 MΩ |
0 ~ 40.00 MΩ |
10 KΩ |
±(3.5%+10 digits) |
راهنمایی در استفاده از تجهیزات اندازه گیری
از توصیه های مهم در استفاده از تجهیزات اندازه گیری به پیشامد هایی اشاره خواهیم داشت که میتواند به طور سهوی موجب آسیب دیدگی دستگاه مورد استفاده ما گردد.
- جایگذاری پراب روی محل مورد نظر دارای ولتاژ و یا جریان و چرخاندن سلکتور
مهم ترین نکته در تجهیزات اندازه گیری که باعث سوختن دستگاه میشود انتخاب رنج نامناسب است. برای سلامت دستگاه و جلوگیری از سوختن و عمر طولانی ابتدا رنج مورد نظر را انتخاب کرده و سپس پراب ورودی را به محل ولتاژی یا جریانی وصل کنید.
از علت بوجود آمدن این شرایط هم میتوان به تغییر تیغه های سلکتوری دستگاه هنگام عبور از صفحه مسی اشاره کرد که برای عملکرد در بازه های دیگر تعبیه شده است که قابلیت و ظرفیت اعمال ولتاژ و جریان بالا را ندارد. (به طور مثال حالت مقاومت)
اعمال ولتاژ بالا، ممکن است منجر به سوختن و از کار افتادگی کلی دستگاه یا ایجاد آسیب دیدگی به بخش میکرو که از قسمت های اصلی تجهیز میباشد گردد و عملا تعمیر آن را غیر ممکن سازد.
2.تست خازن
اغلب یکی از علتهای خرابی در تجهیزات اندازه گیری و ابزار دقیق، تست خازن میباشد. چرا که یکی از روش های تست خازن، روش اندازه گیری مقاومت آن است که با شارژ و دشارژ صورت میپذیرد.
همانطور که میدانیم خازن به هنگام شارژ دارای ولتاژ میباشد و بازه اندازه گیری مقاومت هم طوری طراحی شده است که در صورت اعمال ولتاژ به ورودی، تیغه های سلکتوری آن آسیب شدیدی می بیند که خود احتمال آسیب به میکرو را بسیار بالا میبرد. پس در هنگام اندازه گیری خازن، حتما از دشارژ و تخلیه بودن آن اطمینان حاصل کنید.
در بازه اندازه گیری ظرفیت خازن حتما به ظرفیت مجاز توجه کنید چرا که خازن با ظرفیت بالا دارای ولتاژ ذخیره شده بالاتری میباشد. در نتیجه هنگام تخلیه ولتاژ بیشتر از حد مجاز آن بازه را به دستگاه وارد میکند.
